امروزه بلور و پیرکس جای خود را آنقدر در زندگی‌ها باز کرده که دیگر رُخ چینی و آرکوپال در منازل چندان دیده نمی‌شود. با وجود اینکه این ظرف‌ها در داخل کشور تولید می‌شود و مصرف بسیاری دارد، با این حال واردات بلور و شیشه بسیار زیاد است و تولید داخلی این محصولات را تحت تاثیر قرار داده است.

ظرف‌های کریستال از لهستان، چک، روسیه؛ بلور از ایتالیا و پیرکس از کشورهای فرانسه، برزیل و ترکیه به کشور وارد می‌شود. تولید کریستال و بلور ایران کیفیت و دوام زیادی دارد ولی به دلیل فرهنگ غلطی که در جامعه در زمینه کیفیت کالاهای خارجی جا افتاده است خریدار بیشتر سمت کالاهای ساخت کشورهای خارجی می‌رود. این موضوع یکی از مشکلات اساسی و شاید بزرگترین مشکل تولیدکنندگان صنعت بلور و شیشه است. در مواردی تولیدکننده داخلی مجبور می‌شود که تولید خود را با نام شرکت خارجی در بازار بفروشد. به‌عنوان نمونه شرایطی پیش می‌آید که تولیدکننده کشور تمامی اجناس تولیدی خود را با لیسانس یک شرکت خارجی بسته‌بندی کند و بفروشد. این معضل ناشی از همان فرهنگ غلط تقاضا در جامعه است که به ضرر صنعتگر داخلی تمام می‌شود. در ایران تا سال ۱۳۴۵، شیشه‌های کریستال مصرفی از کشور چکسلواکی وارد می‌شد و هیچ تولیدکننده‌ای به دلیل مشکلات رقابتی قابل پیش‌بینی در فروش، در پی ایجاد این صنعت نبود، تا اینکه شرکت شیشه ایران در این راه پیش‌قدم شد و در بین سال‌های ۱۳۴۵ تا ۱۳۵۰ و در یک دوره ۵ساله شیشه کریستال تولید کرد. بیشتر تولیدات این واحد شامل لیوان، استکان، زیرسیگاری، کاسه و... بود که تنها قسمت کمی از آن به‌صورت خیلی ساده تراشکاری می‌شد. قبل از انقلاب واحدهای کوچک دیگری نظیر «بلورمتحد» نیز با امکانات محدود برای تولید شیشه کریستال اقدام کردند که شیشه‌ای با حدود ۱۰درصد اکسید سرب و کمیتی بسیار محدود تولید می‌کردند. بعد از پیروزی انقلاب اسلامی تا سال ۱۳۷۱ هیچگونه فعالیتی به منظور تولید شیشه کریستال انجام شد و از آن به بعد بود که واحدهایی از بخش خصوصی اقدام به بررسی تولید شیشه کریستال در ایران کردند.

به حمایت دولت نیاز داریم
علی رجایی، تولیدکننده شیشه و بلور شرکت شیشه «گل رز» در گفت‌وگو با صمت می‌گوید: با توجه مشکلات جانبی در این صنعت تولیدکننده به این نتیجه می‌رسد که دست از کار بکشد، چراکه نسبت به صرف وقت، هزینه و حقوق کارگر، صرفه اقتصادی دربر ندارد. ازجمله مشکلات صنعت تولید بلور و کریستال این است که بازار کشش فروش ندارد، چراکه قدرت خرید مردم پایین آمده و برای تولیدات ما خریداری نیست. از طرفی دولت طرح‌هایی برای تولیدکنندگان درنظر می‌گیرد که تولیدکننده را بیشتر زیرفشار می‌گذارد. وضع مالیات، عوارض گاز و تعرفه تولید... ازجمله مشکلاتی است که تولیدکنندگان با آن روبه‌رو می‌شوند. رجایی تصریح می‌کند: دولت اگر بتواند به تولیدکنندگان صنعت کریستال و بلور یارانه تولید بدهد تا هزینه‌های سالانه تولیدکننده پایین بیاید، کمک موثری را انجام داده است. از طرفی اگر هزینه برق و مالیات برای صنعتگران کمتر محاسبه شود این کمک دوچندان می‌شود. البته در سال‌های اخیر قدرت تولیدی در میان همه صنعتگران پایین آمده و تولیدات ما نیز فصلی است، به این معنی که در ماه رمضان و محرم فروش نداریم. مردم تولیدات ما را بیشتر برای تهیه جهیزیه و آشپزخانه می‌برند و در نیمه دوم سال و نزدیک عید فروش ما بیشتر است.

مواد اولیه گران‌قیمت در صنعت بلور
میثم آشوری، مدیرعامل گروه صنعتی «شیشه ونوس» در گفت‌وگو با صمت عنوان می‌کند: چند سال گذشته صرفه اقتصادی تولید شیشه و کریستال برای صنعتگران این بخش زیاد بود با این حال واردات زیاد مشکلات زیادی برای تولیدکنندگان به وجود آورده است. اگر تلاش شود که مواد اولیه به کشور وارد شود، به سود تولیدکنندگان است. بهبود مواد اولیه باعث افزایش کیفیت تولید خواهد شد؟ با این حال بستن تعرفه‌های بالا برای مواد اولیه و آزاد گذاشتن واردات به تولیدکنندگان ضرر می‌رساند. به‌عنوان نمونه آجر کوره تعرفه بالایی دارد. اگر واردات برداشته شود به‌طور قطع اشتغالزایی هم بیشتر می‌شود و موفقیت تولیدکنندگان نیز بیشتر خواهد شد. با این حال وجود عوارض و مالیات‌ها برای تولیدکنندگان به ضرر تولید تمام می‌شود. به‌عنوان نمونه امسال تعرفه گاز برای تولیدکنندگان تا ۲۵درصد گران شد. آشوری با اشاره به وضعیت صادرات در صنعت بلور می‌افزاید: در زمان تحریم به علت اینکه یوآن چین بالا رفت واردات صرفه اقتصادی نداشت و تولیدات داخلی بیشتر فروش می‌رفت. درحال‌حاضر با نوسان قیمت یوآن واردات بلور و شیشه بیشتر می‌شود. وی با گلایه از گران بودن مواد اولیه تولید صنعت شیشه تصریح می‌کند: تعرفه‌های مواد اولیه تا ۱۲۰درصد بالا رفته ولی برای واردات تعرفه‌ای وجود ندارد در حالی که اجناس چینی بازار بلور را پر کرده‌اند. این در حالی است که تولیدکننده داخلی می‌تواند خیلی بهتر از جنس چینی و با یک پنجم قیمت، ارزان‌تر و با کیفیت بالاتر تولید داشته باشد ولی چون مواد اولیه و امکانات نداریم مشکل وجود دارد. این در حالی است که در خارج از کشور نیز بلور ایرانی را بهتر می‌خرند. آشوری درباره فرهنگ خریدکالای ایرانی اظهار می‌کند: در اینکه مردم تولیدات خارجی را می‌پسندند اندکی تولیدکنندگان هم مقصر هستند؛ چراکه با افزایش تقاضا به تناوب و در طول زمان قیمت‌ها را بالا می‌برند و از حجم مواد اولیه در تولید محصول کم می‌کنند. این امر باعث می‌شود که کیفیت محصول پایین بیاید. این تولیدکننده بلور درباره هزینه‌های این صنعت می‌گوید: شرایط اقتصادی خیلی مناسب نیست و درحال‌حاضر تولید صرفه اقتصادی ندارد. از طرفی نمی‌توانیم از میزان تولید کم کنیم. به‌دلیل مشکلات و بار هزینه‌ها هم نمی‌توانیم دست به تولید انبوه بزنیم. از طرفی مواد اولیه ساخت بلور و شیشه نیز گران است.
او درباره میزان تقاضا برای تولیدات بلور و کریستال در بازار اظهار می‌کند: چون پول در بازار نیست کالا را نمی‌خرند و ممکن است چندین ماه تولیدات در انبار باقی بماند، هر چند سطح تولیدات ما کیفیت و استاندارد لازم را دارد. آشوری می‌افزاید: تولید گلدان شیشه‌ای و بلور یکدست، کاری با ارزش است که تقاضا هم دارد. با این حال کپی‌برداری در بازار بلور زیاد است. تولیدکننده قالب را ثبت می‌کند، با این حال کپی‌برداری می‌شود. این در حالی است که تولیدکننده برای طراحی قالب هزینه کرده است.

بلور قاچاق نمی‌شود، وارد می‌شود
 بهروز اسدنژاد، تولیدکننده بلور و شیشه در گفت‌وگو با صمت بیان می‌کند: رقابت بین تولیدکنندگان بلور، کریستال و شیشه زیاد شده است. این در حالی است که بازار کشش خرید ندارد. دولت هم حمایتی از تولیدکنندگان نمی‌کند. از طرفی واردات بلور زیاد است،‌ بیشتر تاجران نیز از چین کریستال وارد می‌کنند. اسد نژاد درباره بازار خرید کالای خارجی تصریح می‌کند: قبل از تحریم‌ها از عراق، پاکستان و هند مشتری داشتیم. اما این کالاها به کشور قاچاق نمی‌شود زیرا شیشه و کریستال کالایی نیست که بشود مخفیانه وارد کرد و همه از طریق گمرک وارد می‌شود. این تولیدکننده درباره حمایت‌های دولتی ادامه می‌دهد: دولت هم در بازار بلور و شیشه نقشی ندارد؛ هر چند صنعت بلور و شیشه صنعتی اشتغالزاست که سودی ندارد. فقط جابه‌جایی پول در این صنعت شکل می‌گیرد با وجود گردش مالی زیاد سود آنچنانی دست تولیدکننده را نمی‌گیرد. او با اشاره به مشکلات صنعتگران بلور و کریستال می‌افزاید: هر چند مشکل کپی‌برداری در تمام صنایع وجود دارد، با این حال در بازار بلور بیشتر است. ممکن است ۲۲ قالب را بتوانیم ثبت کنیم ولی از این تعداد قالب، ۷ مورد با بقیه قالب‌ها فرقی نداشته باشد. در این میان تولیدکننده‌ای که برای طراح هزینه کرده، به‌طور قطع ضرر می‌کند.